توضیحى پیرامون نام هاى مکّه

نام هاى مکّه در قرآن کریم

نام مکّه تنها یک بار در قرآن آمده است، ولى از این شهر با نام هاى دیگر در چهارده آیه یاد شده است که عبارت اند از: «بکّه»، «اُمّ القرى»، «البلد»، «البلد الامین»، «البلدة»، «الحرم» و نام هایى مانند: «قریتک»، «من القریتین» و «واد غیر ذی زرع» .

نام هاى مکّه در روایات
در روایات اهل بیت علیهم السّلام به پنج نام از نام هاى این سرزمین مقدس، اشاره و وجه نامگذارى نیز بیان شده است که عبارت اند از: «مکّه»، «بکّه»، «اُمّ القرى»، «البسّاسة» و «اُم رحم» .
روایات، دو وجه نامگذارى به «مکّه» را بیان نموده اند: نخست به سبب گستردن زمین از شهر مکّه و دیگر به جهت کف و سوت زدن عرب جاهلى هنگام زیارت کعبه.
و در وجه نامگذارى به «بکّه»، برخى روایات به این نکته اشاره کرده اند که این اسم، در واقع، نام محلّ کعبه است و هر گاه براى شهر مکّه به کار رود، از قرینه هاى سخن، مى توان پى برد که مقصود اصلى گوینده، گرداگرد کعبه در مسجد الحرام مى باشد و این با ریشه لغوى آن نیز سازگار است، زیرا «بکّ» به معنى ازدحام است و آن در پیرامون کعبه مى باشد.
وجه نامگذارى به دیگر نام ها در روایات باب گذشت.
نام هاى مکّه نزد تاریخ نگاران و زبان شناسان
کمتر شهرى به اندازه مکّه شاهد این همه بحث و نظر در تعداد نام ها و اشتقاق آن ها نزد مورّخان و زبان شناسان بوده است، تا آن جا که برخى موّرخان بیش از سى نام براى آن بر شمرده اند و گفت وگوها و نظرهاى گوناگونى میان زبان شناسان در ارتباط با اصل اشتقاق بیشتر نام هاى آن به ویژه مکّه و مدینه، پدید آمده است.
ولى با توجه به آن چه که از روایات اهل بیت علیهم السّلام در این بحث آمد، نیاز به درازگویى و آوردن گفته هاى آنان نیست و تنها به ذکر برخى دیگر از نام هاى مهمّ مکّه مکرّمه بسنده مى کنیم، همچون «المعاد»، «الصلاح»، «کوثى»، «الحاطمة»، «الرأس» و «القادس» .
شاید سبب فراوانى نام هاى مکّه، اهمیّت آن نزد همه قبیله هاى گوناگون عرب باشد که هر یک با نام خاصّى از این نام ها، آن را مى شناختند.


فضیلت مکّه
قـرآن
«پروردگارا! من از ذریّه و فرزندانم در بیابانى خشک، کنار خانه تو ساکن ساختم، پروردگارا تا نماز بر پا دارند. پس دل هاى مردم را علاقه مند آنان کن و از ثمرات، به آنان روزى بخش، باشد که سپاس گویند».
«و گفتند: اگر همراه تو هدایت را پیروى کنیم، از سرزمین خود ربوده خواهیم شد. آیا ما حرمى ایمن را براى آنان فراهم نیاوردیم که بهره هاى هر چیز به سوى آنان آورده مى شود، که رزقى از سوى ماست؟ ولى بیشترشان نمى دانند».
«همانا فرمان یافته ام که پروردگار این خانه را بپرستم که آن را گرامى داشته است و هر چیزى براى اوست».
«سوگند به این شهر، در حالى که تو در آن سکونت گزیده اى».

http://www.hadj.ir