انسانی که حقی را از کسی ضایع کرده، باید به یکی از صورتهای زیر جبران کند:
الف) اگر امر مالی بوده (مثل این که پولی را از کسی غصب کرده، یا سرقت
نموده، یا در معامله کم فروشی کرده، یا پول زیادتری گرفته است):
1- در صورتی که طرف را میشناسد، رضایتش را حاصل کند.
2- اگر صاحبش را نمیشناسد از طرف او به فقرا صدقه بدهد.
3- اگر صاحبش فوت کرده به ورثه او رجوع نماید و از آنها رضایت بطلبد.
4- اگر فعلاً قدرت مالی ندارد، هر وقت قدرت مالی پیدا کرد در اولین فرصت حق مردم را بدهد.
5- اگر نتوانست، وصیت کند تا بعد از مرگش ورثه رضایت صاحب مال را جلب کنند
(البته علاوه بر این کار، توبه واقعی به درگاه خدا هم لازم است).
6- در صورتی که به هیچ وجه امکان نداشت، اگر توبه واقعی نماید، امید است خداوند عالم او را ببخشد و طوری صاحب حق را راضی نماید.
ب ) اما اگر حقی که از دیگران ضایع کرده، جنبه عرضی داشته است (مثلاً
غیبت کسی را کرده یا تهمت زده است) در صورت امکان باید رضایت آن شخص را
حاصل کند و اگر یقین به او موجب فساد مهمتری (مثل قتل یا زد و خورد
واختلاف شدید و... میشود) لازم نیست به او بگوید؛ بلکه باید توبه واقعی
کند و برای آن شخص طلب مغفرت نماید.
http://www.jawab.ir
سلام
عیدتون مبارک